Διεκδίκηση κοινωνικοασφαλιστικών δικαιωμάτων ενώπιον του ΙΚΑ
| Διαφορές αναφορικά με την υπαγωγή στην ασφάλιση | Διαφορές αναφορικά με την απονομή συνταξιοδοτικών παροχών | |
| Προθεσμία Υποβολής Ένστασης | 30 ημέρες | 3 μήνες |
| Σε περίπτωση απόρριψης | Άσκηση προσφυγής εντός προθεσμίας 60 ημερών ενώπιον των τακτικών διοικητικών δικαστηρίων. | |
1. Διεκδίκηση κοινωνικοασφαλιστικών δικαιωμάτων ενώπιον του ΙΚΑ Οι ανακύπτουσες διαφορές ανάμεσα στους ασφαλισμένους – δικαιούχους παροχών με τους ασφαλιστικούς οργανισμούς, αντιμετωπίζονται σύμφωνα με το υπάρχον νομοθετικό πλαίσιο με υποβολή ενστάσεων ενώπιον των αρμοδίων οργάνων των ασφαλιστικών οργανισμών και με άσκηση προσφυγών ενώπιον των διοικητικών δικαστηρίων. Διακρίνουμε δύο κύριες περιπτώσεις διαφορών : α) Διαφορές που αφορούν την υπαγωγή στην ασφάλιση και β) Διαφορές που αφορούν στην χορήγηση των κοινωνικοασφαλιστικών παροχών. Ειδικότερα : 2. Διαφορές αναφορικά με την υπαγωγή στην ασφάλιση Οι εργαζόμενοι και οι εργοδότες αυτών δικαιούνται να προσβάλλουν με ένσταση εντός προθεσμίας 30 ημερών από τη στιγμή που τους κοινοποιήθηκε κάθε απόφαση Διευθυντή τοπικού υποκαταστήματος του ΙΚΑ, που αφορά στην υπαγωγή τους στο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης ή στην εξαίρεση από αυτήν, την αναγνώριση χρόνου ασφάλισης, την προαιρετική συνέχιση της ασφάλισης, την επιστροφή εισφορών και γενικά την ασφαλιστική τους κατάσταση. Τέτοιοι δικαίωμα έχουν και οι κληρονόμοι θανόντος ασφαλισμένου ή εργοδότη ώστε να διεκδικήσουν τα δικαιώματά τους έναντι του ΙΚΑ. Η προθεσμία των 30 ημερών μπορεί να ανασταλεί μόνο για λόγους ανωτέρας βίας. Υποβάλλεται καταρχήν εγγράφως και πρέπει να περιέχει τους λόγους για τους οποίους ο ασφαλισμένος αιτείται την ανάκληση της πράξης. Η ένσταση απευθύνεται προς την αρμόδια Τοπική Διοικητική Επιτροπή του ΙΚΑ, η οποία καλείται να επανεξετάσει την υπόθεση ως προς τα πραγματικά και ως προς τα νομικά δεδομένα. Έτσι, η Τοπική Διοικητική Επιτροπή ερευνά κάθε έγγραφο και στοιχείο που θα τεθεί υπόψη της, είτε από την ίδια είτε από τον ενιστάμενο, ο οποίος παρίσταται και ακούγεται κατά την συζήτηση της ένστασης. Η υποβολή της ένσταση δεν αναστέλλει την εκτέλεση της απόφασης, ούτε αναστέλλει την τυχόν επιβάρυνση από πρόσθετα τέλη. Οι αποφάσεις της Τοπικής Διοικητικής Επιτροπής κοινοποιούνται στους ενιστάμενους, με απόδειξη παραλαβής. Ο ενιστάμενος ή ο εργοδότης ή οποιοδήποτε έχει έννομο συμφέρον έχει δικαίωμα να ασκήσει προσφυγή ουσίας εναντίον της απόφασης της Τοπικής Διοικητικής Επιτροπής ενώπιον των διοικητικών δικαστηρίων. Η προθεσμία είναι 60 ημερών από την κοινοποίησή της απόφαση ή από τότε που έλαβε γνώση ο προσφεύγων. Σημειώνουμε στο σημείο αυτό ότι το στάδιο της ένστασης είναι υποχρεωτικό και επομένως η άπρακτη παρέλευσή του δεν νομιμοποιεί την υποβολή εν συνεχεία της προσφυγής. Δύναται επίσης ο ασφαλισμένος να προσφύγει εντός προθεσμίας 60 ημερών από την άπρακτη παρέλευση τρίμηνης προθεσμίας από την υποβολή της ένστασης, χρονικό σημείο κατά το οποίο τεκμαίρεται η σιωπηρή απόρριψη της ένστασης. Δικαίωμα υποβολής προσφυγής έχει και ο διευθυντής του καταστήματος του ΙΚΑ που εξέδωσε την προσβαλλόμενη απόφαση, στην περίπτωση κατά την οποία το αντικείμενο της διαφοράς υπερβαίνει το ποσό των δύο χιλιάδων ευρώ. 3. Διαφορές αναφορικά με την απονομή συνταξιοδοτικών παροχών Στην περίπτωση εσφαλμένων αποφάσεων απονομής συνταξιοδοτικών παροχών του ΙΚΑ είναι δυνατή η υποβολή ένστασης ενώπιον της αρμόδιας Τοπικής Διοικητικής Επιτροπής εντός τρίμηνης προθεσμίας. Η προθεσμία άρχεται από την νομότυπη κοινοποίηση της απόφασης στον ενδιαφερόμενο δικαιούχο. Οι αποφάσεις που απορρίπτουν τις ενστάσεις προσβάλλονται ενώπιον των διοικητικών δικαστηρίων με προσφυγή. Δικαίωμα προσφυγής έχει ο ασφαλισμένος – δικαιούχος της παροχής, ο διευθυντής του καταστήματος ΙΚΑ που εξέδωσε την πράξη και οποιοδήποτε έχει έννομο συμφέρον. Η προθεσμία είναι 60 ημέρες από την έκδοση της πράξης ή την συντέλεση της παράλειψης έκδοσης της πράξης. Η προθεσμία για την άσκηση της προσφυγής και η άσκηση της προσφυγής δεν αναστέλλουν αυτοδικαίως την εκτέλεση της προσβαλλόμενης πράξης. Πλέον της προσφυγής, ο ασφαλισμένος έχει δικαίωμα να ασκήσει αγωγή αποζημίωσης με βάση τις διατάξεις περί αδικοπρακτικής ευθύνης των δημόσιων νομικών προσώπων ενώπιον των διοικητικών δικαστηρίων. Πηγές Δίκαιο Κοινωνικής Ασφάλισης, Πατρίνα Παπαρρηγοπούλου – Πεχλιβανίδη, Νομική Βιβλιοθήκη, 2013 Η Ασφάλιση στο ΙΚΑ, Κων. Δ. Λαναράς, Εκδόσεις Σάκκουλα, Αθήνα – Θεσσαλονίκη, 2013
Συντάκτης
Μαρία Κουφοπούλου.