Αδήλωτη απασχόληση και «νομιμοποίηση» των μεταναστών – Ινστιτούτο Εργασίας ΓΣΕΕ (ΙΝΕ ΓΣΕΕ)
ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ

Αδήλωτη απασχόληση και «νομιμοποίηση» των μεταναστών

02 Νοεμβρίου 2006
  • Εισαγωγή/Περίληψη
  • Περιεχόμενα
  • Ομάδα Τεύχους
Το ελληνικό συνδικαλιστικό κίνημα δεν αντιμετώπισε το μεταναστευτικό φαινόμενο ως ένα ακόμη «ιδιαίτερο» ζήτημα, ή πολύ περισσότερο, ως ένα ειδικό «πρόβλημα» των σύγχρονων κοινωνιών . Παρά το γεγονός ότι τα σύγχρονα ρεύματα μαζικής εισροής μεταναστών προς την Ελλάδα αιφνιδίασαν, τόσο τις αρμόδιες αρχές, όσο και το σύνολο της κοινωνίας, τα ελληνικά συνδικάτα υιοθέτησαν εξ αρχής και διατηρούν έως και σήμερα μια εντελώς διαφορετική αντίληψη για την μετανάστευση . Για την ΓΣΕΕ το φαινόμενο της μετακίνησης πληθυσμών από χώρα σε χώρα αποτελεί ένα από τα πολλά συμπτώματα της διεθνοποίησης των οικονομιών μέσα σε ένα διαρκώς μεταβαλλόμενο παγκόσμιο κοινωνικο-πολιτικό περιβάλλον . Οι χώρες αποστολής μεταναστών μετατρέπονται σε τόπο προορισμού και το αντίστροφο . Σε κάθε περίπτωση και σε κάθε χρονική στιγμή εκδήλωσης του φαινομένου η αναζήτηση εργασίας με απώτερο στόχο ένα ποιοτικότερο επίπεδο διαβίωσης αποτελεί διαχρονικά την κινητήριο δύναμη για τους μεταναστευτικούς πληθυσμούς. Αυτή και μόνο η θεμελιώδης παραδοχή στάθηκε αρκετή, ώστε τα ελληνικά συνδικάτα, όχι μόνο να εντάξουν άμεσα τους οικονομικούς μετανάστες στις τάξεις των οργανώσεών τους, αλλά, επιπλέον, να συμπεριλάβουν οριστικά τα ζητήματα, που σχετίζονται με την μετανάστευση, στα πλαίσια των ειδικών παραδοσιακών τους καθηκόντων . Η εργασία και η κοινωνική ασφάλιση των μεταναστών εργαζομένων δεν εμπίπτει στο περιεχόμενο μιας - κατά κυριολεξία- ανεξάρτητης μεταναστευτικής πολιτικής, αλλά (θα έπρεπε να) αποτελεί μια ειδική πτυχή της συνολικής πολιτικής για την απασχόληση . Οι διατυπώσεις και το σύστημα απόδοσης αδειών εργασίας και διαμονής θα μπορούσαν να καθορίζονται, ενδεχομένως, με επάρκεια από τους υπεύθυνους για την άσκηση της Δημόσιας Διοίκησης της χώρας . Ωστόσο, οι ουσιαστικές προϋποθέσεις για την νομότυπη διαμονή και εργασία των μεταναστών στην χώρα τελούν σε άμεση σχέση με τις στρατηγικές και τις οικείες πολιτικές των υπευθύνων για την χάραξη της πολιτικής για την απασχόληση . Η μέριμνα για την οργάνωση της «προσφοράς» των μεταναστευτικών εργατικών χεριών, την μείωση του αριθμού των ανεπίσημων μεταναστών και την εξασφάλιση της κοινωνικής τους ένταξης με όρους ισονομίας και ισοπολιτείας, συνθέτουν την μια όψη του νομίσματος . Η άλλη όψη συνίσταται στην ουσιαστική καταπολέμηση της ιδιαίτερα διευρυμένης αδήλωτης εργασίας στο επίπεδο της ελληνικής οικονομίας συνολικότερα . Σε αυτό το συμπέρασμα καταλήγουν οι πρόσφατες έρευνες του ΙΝΕ/ ΓΣΕΕ-ΑΔΕΔΥ και σε αυτή την θέση εστιάζεται η παρούσα έκδοση, η οποία προστίθεται σε μια σειρά σχετικές μελετητικές εργασίες του επιστημονικού φορέα του συνδικαλιστικού κινήματος . Παράλληλα με την παρακολούθηση της επικαιρότητας μέσα, κυρίως, από το περιοδικό έντυπο της Ενημέρωσης, η έκδοση αυτή αποτελεί μια ακόμη μελετητική προσέγγιση των ζητημάτων της μετανάστευσης στην χώρα μας . Η έκδοση αυτή του ΙΝΕ αποτελείται από εννέα κεφάλαια, στα οποία αναλύονται τα ποσοτικά και τα ποιοτικά χαρακτηριστικά, που αφορούν στους οικονομικούς μετανάστες της χώρας . Ορισμένα από αυτά τα κείμενα έχουν συνταχθεί με αποκλειστικό σκοπό την συμπερίληψή τους στην έκδοση αυτή, ενώ τα υπόλοιπα έχουν συνταχθεί από τους επιστημονικούς συνεργάτες του Ινστιτούτου με οποιαδήποτε αφορμή στα πλαίσια της διαρκούς και ενδελεχούς παρακολούθησης των πολιτικών, που καθορίζουν τις συνθήκες διαβίωσης των οικονομικών μεταναστών . Απώτερος στόχος αυτής της έκδοσης είναι η ουσιαστική συνεισφορά του συνδικαλιστικού κινήματος στην δημόσια συζήτηση γύρω από το φαινόμενο της μετανάστευσης με συγκεκριμένες προτάσεις πολιτικών, για την άρση όλων των εμποδίων αναφορικά με την πλήρη κοινωνική ένταξη των μεταναστών . Με την ελπίδα να επιτευχθεί αυτός ο στόχος, η διοίκηση του ΙΝΕ, ο επιστημονικός διευθυντής και όσοι συνετέλεσαν στην δημιουργία αυτής της έκδοσης επαναλαμβάνουν την αφοσίωσή τους στην μελέτη και στην αναζήτηση των κατάλληλων μέτρων, για την αντιμετώπιση του συνόλου των προβλημάτων, που βιώνουν εκατοντάδες χιλιάδες μετανάστες μισθωτοί και οι οικογένειές τους στην Ελλάδα.

Πρόλογος
Εισαγωγή

ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ: ΟΙ ΔΙΑΣΤΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

ΠΡΩΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Εννοιολογικά στοιχεία σχετικά με την μετανάστευση (ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΚΑΨΑΛΗΣ)

ΔΕΥΤΕΡΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Η ποσοτική διάσταση της μετανάστευσης (ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΚΑΨΑΛΗΣ)

ΤΡΙΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Μετανάστες εργαζόμενοι και οικονομική ανάπτυξη (ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΑΤΣΟΡΙΔΑΣ)

ΤΕΤΑΡΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ο ρόλος της μετανάστευσης στις μεταβολές του εργατικού δυναμικού και στη βιωσιμότητα του συνταξιοδοτικού συστήματος στην Ελλάδα  (ΣΑΒΒΑΣ ΡΟΜΠΟΛΗΣ, ΧΡΗΣΤΟΣ ΜΠΑΓΚΑΒΟΣ, ΙΩΑΝΝΗΣ ΧΑΤΖΗΒΑΣΙΛΟΓΛΟΥ)

ΠΕΜΠΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Στοιχεία απασχόλησης των μεταναστών (ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΡΗΤΙΚΙΔΗΣ)

ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ: ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ

ΕΚΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Το νομικό καθεστώς που διέπει την μετανάστευση στην Ελλάδα 

ΥΠΟΚΕΦΑΛΑΙΟ 6.1. Παρατηρήσεις της ΓΣΕΕ στο σχέδιο Νόμου «Είσοδος, διαμονή και κοινωνική ένταξη υπηκόων τρίτων χώρων στην ελληνική επικράτεια» (ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΜΕΤΑΝΑΣΤΩΝ ΓΣΕΕ)

ΥΠΟΚΕΦΑΛΑΙΟ 6.2. Ο Νόμος 3386/2005: το “νέο” θεσμικό πλαίσιο για την μετανάστευση (ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΚΑΨΑΛΗΣ)
ΥΠΟΚΕΦΑΛΑΙΟ 6.3. Αξιολόγηση των πρόσφατων εξελίξεων στην ελληνική μεταναστευτική πολιτική (ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΚΑΨΑΛΗΣ)

ΕΒΔΟΜΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Συνδικαλιστικό κίνημα και μετανάστευση

ΥΠΟΚΕΦΑΛΑΙΟ 7.1. Ο ρόλος των συνδικάτων στην ένταξη των μεταναστών (ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΣ)
ΥΠΟΚΕΦΑΛΑΙΟ 7.2. Τα εργατικά συνδικάτα και η μετανάστευση (ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΚΑΨΑΛΗΣ)

ΟΓΔΟΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Διαχείριση των διακρίσεων στην απασχόληση: ο ρόλος της εργοδοτικής πλευράς (ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΚΑΨΑΛΗΣ)

ΕΝΑΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Αντί επιλόγου: Αδήλωτη απασχόληση και μεταναστευτική πολιτική (ΠΕΤΡΟΣ ΛΙΝΑΡΔΟΣ-ΡΥΛΜΟΝ)

ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Ελληνική
Ξενόγλωσση

Εκδότης:
Συντακτική Επιτροπή: Επιμέλεια: Απόστολος Καψάλης
Υπεύθυνος Έκδοσης:
Γραμματεία Έκδοσης:
* Όλες οι εκδόσεις διατίθενται για το ευρύ κοινό δωρεάν, σε έντυπη μορφή από τη βιβλιοθήκη του οργανισμού.