Δείκτες ευθραυστότητας των νοικοκυριών και βιώσιμο μοντέλο ανάπτυξης – Ινστιτούτο Εργασίας - Κέντρο Επαγγελματικής Κατάρτισης Γ.Σ.Ε.Ε.
ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ

Δείκτες ευθραυστότητας των νοικοκυριών και βιώσιμο μοντέλο ανάπτυξης

28 Απριλίου 2023
  • Εισαγωγή/Περίληψη
  • Περιεχόμενα
  • Ομάδα Τεύχους
Οι σημαντικές κοινωνικοοικονομικές αλλαγές των τελευταίων ετών σε συνδυασμό με τη ραγδαία περιβαλλοντική υποβάθμιση έφεραν στο προσκήνιο την αναγκαιότητα επαναπροσδιορισμού των πολιτικών στοχεύσεων και των προτεραιοτήτων τόσο σε εθνικό όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο. Η χρηματοπιστωτική κρίση του 2008 και, κυρίως, οι πολυδιάστατοι στόχοι της Ατζέντας 2030 συνέτειναν στην εννοιολογική διεύρυνση της βιώσιμης ανάπτυξης πέρα από τις αρχές της κοινωνικής συμπερίληψης, της κοινωνικής και οικονομικής ισότητας, της αυξημένης παραγωγικότητας, της καινοτομίας, της αυξημένης και ποιοτικής απασχόλησης και της περιβαλλοντικής ισορροπίας. Πλέον εξίσου σημαντικό στοιχείο μιας βιώσιμης αναπτυξιακής διαδικασίας είναι η βιωσιμότητα του χρέους, η πρόβλεψη και η μείωση της ευθραυστότητας των οικονομικών μονάδων και της οικονομίας εν γένει και κατ’ επέκταση η εξασφάλιση και η διασφάλιση της χρηματοπιστωτικής και της ευρύτερης οικονομικής σταθερότητας. Σκοπός της παρούσας μελέτης είναι η σύνδεση της ευθραυστότητας των νοικοκυριών με τη βιωσιμότητα του χρέους τους και τη δυνατότητά τους να αντεπεξέλθουν στην κάλυψη έκτακτων αναγκών, καθώς και η συσχέτισή της με βασικές κοινωνικοοικονομικές μεταβλητές που αποτυπώνουν και την πρόοδο προς την  εκπλήρωση των βασικών στόχων της Ατζέντας 2030 για τη βιώσιμη ανάπτυξη. Σε επίπεδο οικονομικής πολιτικής, η σύνδεση και ο ρόλος της ευθραυστότητας των νοικοκυριών στην παγίωση ενός βιώσιμου μοντέλου οικονομικής ανάπτυξης επιτάσσει τη θεσμική κατοχύρωση ενός μείγματος πολιτικών επιλογών που θα στοχεύουν στην ενίσχυση της απασχόλησης και της αξιοπρεπούς αμοιβής της εργασίας, στη δίκαιη διανομή του εισοδήματος αλλά και στη μείωση της φτώχειας.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1

Εισαγωγή………………………………………………………………………………………………………… 7
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2
Βιώσιμη Ανάπτυξη: Από την έκθεση Βrundtland στην Ατζέντα 2030………………………………… 11
2.1 Η Έκθεση Βrundtland…………………………………………………………………………………….. 12
2.2 Η Ατζέντα Βιώσιμης Ανάπτυξης 2030…………………………………………………………………. 14
2.3 Βιώσιμη ανάπτυξη στην ΕΕ: Στόχοι και πολιτικές………………………………………………….. 23
2.3.1 Ευρωπαϊκός κοινωνικός πυλώνας:

Απασχόληση, δεξιότητες και κοινωνική προστασία……………………………………………………..

30
2.4 Η πρόοδος προς μια βιώσιμη Ευρώπη……………………………………………………………….. 35
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3
Βιωσιμότητα χρέους και ευθραυστότητα των νοικοκυριών……………………………………………… 39
3.1 Χρέος, φερεγγυότητα και ευθραυστότητα……………………………………………………………. 40
3.2 Καθεστώτα φερεγγυότητας και ευθραυστότητα…………………………………………………….. 44
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4
Οικονομικοί και κοινωνικοί δείκτες ευθραυστότητας των νοικοκυριών……………………………….. 47
4.1 Σχετικές εμπειρικές μελέτες…………………………………………………………………………….. 47
4.2 Χρηματοοικονομικοί δείκτες ευθραυστότητας των νοικοκυριών:

Εμπειρικά ευρήματα …………………………………………………………………………………………..

52
4.3 Ευθραυστότητα των νοικοκυριών και έκτακτες ανάγκες:

Εμπειρικά δεδομένα για Ελλάδα και ΕΕ………………………………………………………………….

59
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5
Κοινωνικοοικονομικές μεταβλητές, ευθραυστότητα και βιώσιμη ανάπτυξη…………………………. 65
5.1 Εισοδηματική ανισότητα, απασχόληση

και ευθραυστότητα των ελληνικών νοικοκυριών: Εμπειρικά ευρήματα……………………………….

68
5.2 Διμεταβλητές συσχετίσεις……………………………………………………………………………….. 74
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6
Συμπεράσματα…………………………………………………………………………………………………. 83
Βιβλιογραφία…………………………………………………………………………………………………. 87
Εκδότης: ΙΝΕ ΓΣΕΕ
Συντακτική Επιτροπή:
Υπεύθυνος Έκδοσης:
Γραμματεία Έκδοσης: Μαριβάσια Κολλιοπούλου
* Όλες οι εκδόσεις διατίθενται για το ευρύ κοινό δωρεάν, σε έντυπη μορφή από τη βιβλιοθήκη του οργανισμού.