Η άνιση κατανομή του φορολογικού βάρους στα νοικοκυριά στην Ελλάδα

31 Ιανουαρίου 2023
  • Εισαγωγή/Περίληψη
  • Περιεχόμενα
  • Ομάδα Τεύχους
Ποιος πληρώνει τους φόρους στην Ελλάδα; Το ερώτημα αυτό αποτελεί ένα από τα πιο πολυσυζητημένα θέματα οικονομικής πολιτικής ειδικά κατά την περίοδο της οικονομικής κρίσης που βιώνει η χώρα από το 2009. Την περίοδο αυτή η φορολογική επιβάρυνση αυξήθηκε σε όλα τα εισοδηματικά στρώματα, καθώς σημαντικές αυξήσεις των φορολογικών συντελεστών συμβάδισαν με μειώσεις των εισοδημάτων. Η μελέτη εξετάζει τη μεταβολή του φορολογικού βάρους των νοικοκυριών από το 2008 και μετά, εστιάζοντας στον φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων και στους έμμεσους φόρους. Συνδυαστικά οι δύο αυτές κατηγορίες αποφέρουν πάνω από το 75% των συνολικών φορολογικών εσόδων του κράτους. Αξιοποιώντας βάσεις μικροδεδομένων από Έρευνες Οικογενειακών Προϋπολογισμών της ΕΛΣΤΑΤ και δεδομένα της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων για  το εισόδημα και τη φορολογία εισοδήματος φυσικών προσώπων, εξετάζεται η μεταβολή του φορολογικού βάρους και η κατανομή του στα ελληνικά νοικοκυριά και αξιολογούνται πλευρές της διανεμητικής δικαιοσύνης του φορολογικού συστήματος.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1

Εισαγωγή ……… 7

Ή φορολογική επιβάρυνση στην Ελλάδα και τα δομικά στοιχεία του φορολογικού συστήματος…… 7

ΜΕΡΟΣ Α: ΠΟΙΟΙ ΠΛΉΡΩΝΟΥΝ ΤΟΥΣ ΕΜΜΕΣΟΥΣ ΦΟΡΟΥΣ;….. 17

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2

Δομή της έμμεσης φορολογίας…… 19

  • Φόρος Προστιθέμενης Αξίας…… 20
  • Ειδικοί Φόροι Κατανάλωσης……. 24

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3

Μεθοδολογία και στοιχεία για την ανάλυση του συστήματος των έμμεσων φόρων…….. 31

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4

Ή άνιση κατανομή των έμμεσων φόρων στην Ελλάδα……. 37

ΠΑΡΑΡΤΉΜΑ

2022: Αναδιανεμητικές διαστάσεις των ανατιμήσεων στα είδη διατροφής και την ενέργεια……. 51

ΜΕΡΟΣ Β: ΖΉΤΉΜΑΤΑ ΚΑΤΑΝΟΜΉΣ ΤΟΥ ΦΟΡΟΥ ΕΙΣΟΔΉΜΑΤΟΣ ΦΥΣΙΚΩΝ ΠΡΟΣΩΠΩΝ…… 59

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5

Εισαγωγή……. 61

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6

Βασικές παράμετροι του φόρου εισοδήματος φυσικών προσώπων τα έτη 2008, 2014 και 2019……… 65

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7

Ανάλυση δεδομένων φόρου εισοδήματος φυσικών προσώπων…….. 81

  • Εισόδημα φυσικών προσώπων και οι πηγές προέλευσής του…….. 81
  • Κατανομή του φορολογικού βάρους του φόρου εισοδήματος φυσικών προσώπων……. 92
  • Τεκμήρια δαπανών διαβίωσης και η επίδρασή τους στα φορολογικά έσοδα…… 98
  • Φόρος εισοδήματος φυσικών προσώπων και οικογένειες με παιδιά στη διάρκεια της κρίσης…….. 106
  • Μερικά συμπεράσματα…. 114

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8

Συμπεράσματα….. 121

Βιβλιογραφικές αναφορές…. 127

Εκδότης:
Συντακτική Επιτροπή:
Υπεύθυνος Έκδοσης:
Γραμματεία Έκδοσης:
Κατέβασμα Αρχείου
* Όλες οι εκδόσεις διατίθενται για το ευρύ κοινό δωρεάν, σε έντυπη μορφή από τη βιβλιοθήκη του οργανισμού.