Οι εργασιακές σχέσεις στο πλαίσιο του Τρίτου Μνημονίου: Τα επίμαχα πεδία της διαπραγμάτευσης με τους δανειστές και το ευρωπαϊκό περιβάλλον – Ινστιτούτο Εργασίας - Κέντρο Επαγγελματικής Κατάρτισης Γ.Σ.Ε.Ε.
ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ
Ινστιτούτο Εργασίας - Κέντρο Επαγγελματικής Κατάρτισης Γ.Σ.Ε.Ε. > Οι εργασιακές σχέσεις στο πλαίσιο του Τρίτου Μνημονίου: Τα επίμαχα πεδία της διαπραγμάτευσης με τους δανειστές και το ευρωπαϊκό περιβάλλον

Οι εργασιακές σχέσεις στο πλαίσιο του Τρίτου Μνημονίου: Τα επίμαχα πεδία της διαπραγμάτευσης με τους δανειστές και το ευρωπαϊκό περιβάλλον

25 Σεπτεμβρίου 2020
  • Εισαγωγή/Περίληψη
  • Περιεχόμενα
  • Ομάδα Τεύχους
Στη μελέτη αυτή, με αφορμή τα βασικά θέματα της διαπραγμάτευσης με τους δανειστές στο πλαίσιο του Τρίτου Μνημονίου, αναλύονται τρία βασικά πεδία των εργασιακών σχέσεων στη χώρα μας: α) η συλλογική διαπραγμάτευση και η επίλυση των εργατικών διαφορών, β) η απεργία και γ) η προστασία των εργαζομένων από τις ομαδικές απολύσεις. Η ανάλυση των πεδίων αυτών επιχειρείται σε τρία επίπεδα. Πρώτον, παρουσιάζεται η ιστορική εξέλιξη των ρυθμίσεων που θεσπίζονται στην ελληνική νομοθεσία από τις αρχές του προηγούμενου αιώνα μέχρι σήμερα. Δεύτερον, η έμφαση δίνεται στις απορρυθμιστικές παρεμβάσεις των τελευταίων ετών στο περιβάλλον των πολιτικών λιτότητας τόσο κατά τη διάρκεια όσο και μετά την τυπική έξοδο από τα Μνημόνια. Τέλος, τρίτον, οι αλλαγές τοποθετούνται στο ευρύτερο ευρωπαϊκό πλαίσιο των πολιτικών για την απασχόληση και τις εργασιακές σχέσεις με σκοπό την εξαγωγή συγκριτικών συμπερασμάτων αναφορικά με τις αντίστοιχες εξελίξεις στις υπόλοιπες χώρες-μέλη.

Εισαγωγή

 9

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ: ΣΥΛΛΟΓΙΚΕΣ ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΣΕΙΣ ΚΑΙ ΕΠΙΛΥΣΗ ΤΩΝ ΣΥΛΛΟΓΙΚΩΝ ΔΙΑΦΟΡΩΝ

 11
1.1 Ιστορική διαδρομή του θεσμικού πλαισίου στην Ελλάδα 11
1.2 Το σύστημα των συλλογικών διαπραγματεύσεων στην εποχή των Μνημονίων 19
1.3 Η εξέλιξη των συλλογικών διαπραγματεύσεων στην πράξη κατά την περίοδο των Μνημονίων στην Ελλάδα  

28
1.3.1 Εισαγωγικές παρατηρήσεις και μεθοδολογία 28
1.3.2 Σύνοψη συμπερασμάτων για την περίοδο 2010-2014 και επισήμανση υποθέσεων για την περίοδο 2015-2017  

29
1.3.3 Η ανάλυση των συλλογικών συμβάσεων εργασίας την τριετία 2015-2017 32
1.3.3.1 Επιχειρησιακές συλλογικές συμβάσεις 34
1.3.3.1.1 Πάγωμα αποδοχών 36
1.3.3.1.2 Μειώσεις αποδοχών 36
1.3.3.1.3 Αυξήσεις αποδοχών 37
1.3.3.1.4 Πρόβλεψη ατομικής διαπραγμάτευσης 39
1.3.3.1.5 Άνιση μισθολογική μεταχείριση 40
1.3.3.1.6 Ονομαστικές καταστάσεις αποδοχών 42
1.3.3.1.7 Διάφορα άλλα στοιχεία 43
1.3.3.2 Εθνικές και τοπικές κλαδικές και ομοιοεπαγγελματικές ΣΣΕ 43
1.3.4 Διαιτητικές αποφάσεις 44
1.3.5 Συμπερασματικά 44
1.4 Η αναγκαία αποκατάσταση του θεσμού των συλλογικών συμβάσεων ως προτεραιότητα για την αποκατάσταση της εργασίας  

45
1.5 Το σύστημα των συλλογικών διαπραγματεύσεων στη «μεταμνημονιακή» περίοδο 52
1.5.1 Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας 52
1.5.2 Γενικός κατώτατος μισθός 55
1.5.3 Συμπεράσματα 55
1.6 Οι συλλογικές διαπραγματεύσεις στον ευρωπαϊκό χώρο 56
1.6.1 Εισαγωγικές παρατηρήσεις 56
1.6.2 Ενδεικτικές εθνικές εμπειρίες στο πεδίο των συλλογικών διαπραγματεύσεων στην Ευρώπη  

57
1.6.2.1 Επέκταση κλαδικών συμβάσεων 58
1.6.2.2 Αποκέντρωση της διαπραγμάτευσης σε επιχειρησιακό επίπεδο 59
1.6.2.3 Αρχή της ευνοϊκότερης ρύθμισης σε περίπτωση συρροής συλλογικών συμβάσεων 60
1.6.2.4 Καθορισμός γενικών κατώτατων μισθών 62
1.6.2.5 Υπογραφή συλλογικών συμβάσεων από μη συνδικάτα 62

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ: Η ΑΠΕΡΓΙΑ

 65
2.1 Η ιστορική εξέλιξη του θεσμού της απεργίας στην Ελλάδα 65
2.2 Το θεσμικό πλαίσιο για τις απεργίες στην Ελλάδα πριν από τα Μνημόνια 68
2.3 Το δικαίωμα στην απεργία κατά την περίοδο των Μνημονίων 71
2.4 Το απεργιακό δικαίωμα κατά τη μεταμνημονιακή περίοδο 73
2.5 Η εξέλιξη τoυ απεργιακού φαινομένου στην Ελλάδα και στην Ευρώπη 74

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ: ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΩΝ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΑΠΟ ΤΙΣ ΟΜΑΔΙΚΕΣ ΑΠΟΛΥΣΕΙΣ

 79
3.1 Η εξέλιξη του συστήματος των ομαδικών απολύσεων στην Ελλάδα 79
3.1.1 Ως προς τον ορισμό και το πεδίο εφαρμογής των ομαδικών απολύσεων 83
3.1.2 Ως προς το ποσοτικό όριο των ελεύθερων απολύσεων ανά μονάδα χρόνου 88
3.1.3 Ως προς τη διαδικασία των ομαδικών απολύσεων 91
3.1.4 Συμπερασματικά 99
3.2 H προστασία από τις ομαδικές απολύσεις στον ευρωπαϊκό χώρο 101
3.2.1 Ο ρόλος της κοινοτικής νομοθεσίας 101
3.2.2 Η εμπειρία των ευρωπαϊκών χωρών 103

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΕΤΑΡΤΟ: ΓΕΝΙΚΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΗ ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΜΠΕΙΡΙΑΣ

  

107

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

 113

 

Εκδότης: ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΓΣΕΕ Παρατηρητήριο Οικονομικών και Κοινωνικών Εξελίξεων
Συντακτική Επιτροπή: Κουζής Γιάννης , Καψάλης Αποστόλης
Υπεύθυνος Έκδοσης:
Γραμματεία Έκδοσης:
Κατέβασμα Αρχείου
* Όλες οι εκδόσεις διατίθενται για το ευρύ κοινό δωρεάν, σε έντυπη μορφή από τη βιβλιοθήκη του οργανισμού.