Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας: Πρόταση Πλαισίου Ανάπτυξης – Ινστιτούτο Εργασίας - Κέντρο Επαγγελματικής Κατάρτισης Γ.Σ.Ε.Ε.
ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ

Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας: Πρόταση Πλαισίου Ανάπτυξης

07 Σεπτεμβρίου 2018
  • Εισαγωγή/Περίληψη
  • Περιεχόμενα
  • Ομάδα Τεύχους
Η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας βρίσκεται αρκετά χαμηλά στην κατάταξη των περιφερειών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και την περίοδο 2010-2015 φαίνεται να υπέστη ελαφρώς μεγαλύτερες απώλειες σε σχέση με τον μέσο όρο της χώρας. Η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας αντιπροσωπεύει σημαντικό ειδικό βάρος στην εθνική οικονομία με 13,5% στο ΑΕΠ, ενώ σε κρίσιμους τομείς έχει υψηλότερη συμμετοχή: μεταποίηση 17,7%, πρωτογενής τομέας 19,4%, επενδύσεις 16,5%, εξαγωγές 16% ‒ εξαγωγική επίδοση υψηλότερη από την Περιφέρεια Αττικής. Η απόδοση της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας είναι κατώτερη των δυνατοτήτων της. Οι υπό διαμόρφωση πολιτικές-οικονομικές εξελίξεις στον χώρο των Βαλκανίων σε συνδυασμό με τα μεγάλα έργα υποδομής στους τομείς των μεταφορών, της εφοδιαστικής και της ενέργειας δημιουργούν προϋποθέσεις για την υπέρβαση ανασταλτικών παραγόντων του παρελθόντος και ενεργοποιούν ανενεργά συγκριτικά πλεονεκτήματα. Με την αξιοποίηση των αναδυόμενων ευκαιριών εκτιμάται ότι η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας μπορεί να τεθεί σε δυναμική αναπτυξιακή πορεία και να διαδραματίσει αναβαθμισμένο ρόλο για την εθνική οικονομία σε σχέση με το παρελθόν.
Πίνακας περιεχομένων
ΕΙΣΑΓΩΓΗ 5
1. ΤΟ ΕΠΙΠΕΔΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΗΣ ΠΚΜ 7
1.1 Η ΠΚΜ και οι περιφέρειες της Ευρωπαϊκής Ένωσης 7
1.2 Η ΠΚΜ και οι περιφέρειες της Ελλάδας 14
1.3 Οι νομοί της ΠΚΜ και οι νομοί της χώρας 20
1.4 Ενδοπεριφερειακές διαφοροποιήσεις στην ΠΚΜ 24
2. ΤΟ ΕΙΔΙΚΟ ΒΑΡΟΣ ΤΗΣ ΠΚΜ ΣΤΗΝ ΕΘΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ 26
2.1 Η συμμετοχή της ΠΚΜ στο ΑΕΠ 26
2.2 Το ειδικό βάρος της ΠΚΜ κατά κλάδο 28
2.3 Ακαθάριστες επενδύσεις παγίου κεφαλαίου 32
2.4 Εξαγωγές 36
3. ΔΙΑΡΘΡΩΣΗ ΚΑΙ ΔΙΑΡΘΩΤΙΚΗ ΜΕΤΑΒΟΛΗ ΣΤΗΝ ΠΚΜ 38
3.1 Διαρθρωτικές αλλαγές σε τομεακό επίπεδο 38
3.2 Διαρθρωτικές αλλαγές σε κλαδικό επίπεδο 41
3.3 Διαρθρωτικές αλλαγές σε επίπεδο νομών 44
4. ΒΑΣΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΠΡΩΤΟΓΕΝΟΥΣ, ΤΟΥ ΔΕΥΤΕΡΟΓΕΝΟΥΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΤΡΙΤΟΓΕΝΟΥΣ ΤΟΜΕΑ 50
4.1 Πρωτογενής τομέας 50
4.2 Δευτερογενής τομέας 51
4.3 Τριτογενής τομέας 53
4.3.1 Τουρισμός 53
5. ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ ‒ ΑΝΕΡΓΙΑ 61
5.1 Απασχόληση 61
5.2 Ανεργία 72
6. ΥΠΟΔΟΜΕΣ 77
6.1 Υποδομές μεταφορών και αποθήκευσης 77
6.2 Υποδομές ενέργειας 80
7. ΠΛΑΙΣΙΟ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΚΜ 82
7.1 Εισαγωγή 82
7.2 Προσαρμογή στις σύγχρονες παγκόσμιες τάσεις 83
7.2.1 Κατακερματισμός της παραγωγικής διαδικασίας 83
7.2.2 Διαφοροποίηση 84
7.2.3 Εξωστρέφεια 84
7.2.4 Ένταξη σε διεθνείς αλυσίδες αξίας 85
7.3 Αφετηριακές παραδοχές 87
7.3.1 Τα αίτια και οι συνέπειες της κρίσης ως αφετηρία για τη διατύπωση στόχων 87
7.3.2 Πλαίσιο αρχών 89
7.4 Νέα δεδομένα και ποιοτικές αλλαγές στην ΠΚΜ 90
7.4.1 Τα νέα δεδομένα και χαρακτηριστικά της τρέχουσας περιόδου 90
7.4.2 Η σημασία της έγκαιρης διάγνωσης των νέων δεδομένων και των ποιοτικών αλλαγών 92
7.5 Άρση ανασταλτικών αναντιστοιχιών 93
7.5.1 Υπέρβαση της αναντιστοιχίας ανάμεσα στη γεωγραφική θέση και στις οικονομικές λειτουργίες 93
7.5.2 Ενεργοποίηση ανενεργών συγκριτικών πλεονεκτημάτων 94
7.5.3 Παραμεθόριος: Από μειονέκτημα σε πλεονέκτημα 94
7.6 Οι αλλαγές στην ΠΚΜ συνάδουν με τις σύγχρονες εξελίξεις 95
7.7 Ο ρεαλισμός των φιλόδοξων στόχων 96
8. ΒΑΣΙΚΟΙ ΑΞΟΝΕΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ 97
8.1 Η συζήτηση για τους κλάδους 97
8.1.1 Κριτήρια επιλογής δυναμικών κλάδων ή διάγνωσης αναγκών; 97
8.1.2 Η επιλογή των κλάδων αναγκαία αλλά όχι ικανή συνθήκη 99
8.1.3 Ρεαλιστικές προσδοκίες από κάθε κλάδο 100
8.1.4 Αξιολόγηση με ολοκληρωμένο σύστημα δεικτών 103
8.1.5 Διακλαδικές σχέσεις 103
8.2 Κλαδική εξειδίκευση των αξόνων ανάπτυξης 105
8.2.1 Κατηγοριοποίηση κλάδων της ΠΚΜ με διαφορετικά αναπτυξιακά χαρακτηριστικά 105
8.2.2 Δίκτυα μεταφορών-εφοδιαστική 107
8.2.3 Ενέργεια 109
ΕΠΙΛΟΓΟΣ 111
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 113
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 115
Περιφερειακός δείκτης ανταγωνιστικότητας 116
Περιφερειακό ΑΕΠ, διαθέσιμο εισόδημα, αγοραστική δύναμη 117
Ακαθάριστη προστιθέμενη αξία κατά περιφέρεια και κλάδο 128
Συμμετοχή των περιφερειών στην ακαθάριστη προστιθέμενη αξία κατά κλάδο 139
Μεταβολή της ακαθάριστης προστιθέμενης αξίας κατά κλάδο (σύνολο χώρας, ΠΚΜ) 145
Τουρισμός 156
Τομεακή διάρθρωση των νομών της ΠΚΜ 158
Απασχόληση – ανεργία 161
Ακαθάριστες επενδύσεις παγίου κεφαλαίου κατά κλάδο (σύνολο χώρας ΠΚΜ) 165
Ακαθάριστες επενδύσεις παγίου κεφαλαίου ως ποσοστό της ακαθάριστης προστιθέμενης αξίας κατά κλάδο (σύνολο χώρας, ΠΚΜ) 175
Εκδότης: ΙΝΕ ΓΣΕΕ
Συντακτική Επιτροπή: Γιώργος Αργείτης, Ευάγγελος Νικολαΐδης
Υπεύθυνος Έκδοσης:
Γραμματεία Έκδοσης:
* Όλες οι εκδόσεις διατίθενται για το ευρύ κοινό δωρεάν, σε έντυπη μορφή από τη βιβλιοθήκη του οργανισμού.