ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ

• Η εκπαιδευτική διαδικασία αντιμετωπίζεται ως δυναμική διεργασία αλληλεξάρτησης εκπαιδευτή – εκπαιδευομένων με τους τελευταίους στο επίκεντρο της εκπαιδευτικής πράξης.
• Ο εκπαιδευτής δε μεταδίδει απλώς γνώσεις αλλά παρέχει στους εκπαιδευόμενους ένα πλαίσιο υποστήριξης και διαλόγου, ώστε να αναγνωρίσουν ένα δεδομένο πρόβλημα και να πειραματιστούν με εναλλακτικούς τρόπους αντιμετώπισής του. Έτσι, καλείται να υποστηρίξει, να οργανώσει και να ‘απελευθερώσει’ τη δράση των εκπαιδευομένων. Η αντίληψη αυτή προϋποθέτει την ανάπτυξη του διαλόγου, το σεβασμό της διαφορετικότητας και προωθεί την κριτική αντιμετώπιση της γνώσης.

• Σημείο κλειδί για την επιτυχή εφαρμογή της βιωματικής εκπαίδευσης ενηλίκων είναι η έμφαση στις ιδιαίτερες ανάγκες, στο προφίλ και στις δυνατότητες της ομάδας των εκπαιδευομένων.
• Πρόκειται για μια κομβική διαδικασία, η οποία γίνεται πριν την έναρξη κάθε σεμιναρίου αλλά τροφοδοτείται, επίσης, με δεδομένα σε όλη τη διάρκειά του, καθώς αποτελεί τη βάση για απαραίτητες βελτιώσεις και προσαρμογές του εκπαιδευτικού έργου.
• Η διερεύνηση του προφίλ, των ιδιαίτερων αναγκών και των ικανοτήτων των εκπαιδευομένων επηρεάζει σημαντικά την ανάπτυξη του εκπαιδευτικού προγράμματος, τους στόχους του, την εκπαιδευτική μεθοδολογία και το περιεχόμενό του, αυξάνοντας τη συμβατότητά τους με τις ανάγκες, τις εμπειρίες και τις προσδοκίες της ομάδας των εκπαιδευομένων.

• Ο τρόπος που οργανώνεται και υλοποιείται η εκπαίδευση είναι πολύ διαφορετικός στο πλαίσιο της βιωματικής μάθησης. Ο εκπαιδευτής αποφεύγει τη χρήση εισηγήσεων αλλά αξιοποιεί συστηματικά μια σειρά διαφορετικών τεχνικών, οι οποίες βοηθούν την ουσιαστικότερη κατανόηση του περιεχομένου και υποστηρίζουν την ενεργό συμμετοχή των εκπαιδευομένων (καταιγισμός ιδεών, ομαδική εργασία, project work, συζήτηση, παιχνίδι ρόλων κ.λπ.).
• Στην περίπτωση αυτή, ο εκπαιδευτής παίρνει το ρόλο του συντονιστή και διευκολυντή: είναι υπεύθυνος για τη δημιουργία ενός ασφαλούς περιβάλλοντος μάθησης, για την υποστήριξη της ενεργοποίησης των εκπαιδευομένων, για την ενίσχυση της δημιουργικότητάς τους, για τη συνεχή αξιολόγηση της εκπαιδευτικής διεργασίας και των αποτελεσμάτων της μάθησης.

• Στο πλαίσιο της βιωματικής εκπαίδευσης, η διαδικασία αξιολόγησης αποτελεί κομβικό στοιχείο κάθε σεμιναρίου. Ο ενεργός προσανατολισμός της εκπαιδευτικής πράξης προς τους εκπαιδευόμενους συνεπάγεται τη συστηματική ανατροφοδότησή της με βάση τις αντιλήψεις, τις στάσεις και τις εμπειρίες τους.
• Αντικείμενο αξιολόγησης αποτελεί το σύνολο της εκπαιδευτικής διαδικασίας, εστιάζοντας στη σύγκριση-ανάλυση των αρχικών στόχων, των υλοποιούμενων ενεργειών και των αποτελεσμάτων τους. Ενδεικτικά, αξιολογούνται η οργάνωση του σεμιναρίου, το περιεχόμενο της διδασκαλίας, οι θεματικές ενότητες, οι ικανότητες του εκπαιδευτή, η ποιότητα της συμμετοχής των εκπαιδευομένων κ.λπ.
• Η διαδικασία αξιολόγησης βασίζεται, κατά περίπτωση, στο συνδυασμό τεχνικών και εργαλείων, ενώ απευθύνεται σε περισσότερους συντελεστές των σεμιναρίων (τουλάχιστον στους εκπαιδευτές, στους εκπαιδευόμενους και στους συντονιστές του προγράμματος).
• Τα αποτελέσματά της οδηγούν σε βελτιωτικές κινήσεις για την εξέλιξη του ίδιου του προγράμματος αλλά και για το σχεδιασμό επόμενων ενεργειών Διά Βίου Μάθησης.

Για τα προγράμματα που βασίζονται σε μεικτή μεθοδολογία (διά ζώσης και εξ αποστάσεως), η εξ αποστάσεως εκπαίδευση υποστηρίζεται από ηλεκτρονική πλατφόρμα Moodle, παραμετροποιημένη με κριτήριο τις ιδιαιτερότητες και τις ανάγκες του συγκεκριμένου έργου. Η e learning διάσταση του προγράμματος παρέχει τη δυνατότητα στους εκπαιδευόμενους να μαθαίνουν επιλέγοντας οι ίδιοι τον τόπο, το χρόνο και το ρυθμό της μελέτης. Ενθαρρύνει, εξάλλου, την επικοινωνία και την ανατροφοδότηση σε κάθε στάδιο της εκπαιδευτικής διεργασίας, εξασφαλίζοντας τη δυνατότητα στους εκπαιδευόμενους να συνεισφέρουν με παρατηρήσεις, προβληματισμούς και προτάσεις μέσω των εξ αποστάσεως εργαλείων. Η e-learning διάσταση των εκπαιδευτικών προγραμμάτων δεν υλοποιείται ως δευτερεύουσα αλλά ως ισότιμη και ισοβαρής σε σχέση με τη διά ζώσης πλευρά τους. Οι εκπαιδευόμενοι δεν περιορίζονται στη μελέτη του αναρτημένου εκπαιδευτικού υλικού, αλλά καθοδηγούνται σε διαδικασίες αλληλεπίδρασης με το υλικό, τους συνεκπαιδευμένους και τους εκπαιδευτές τους. Αξιοποιούν τα ηλεκτρονικά εργαλεία ασύγχρονης και σύγχρονης επικοινωνίας, ώστε να απαντούν σε δραστηριότητες, να θέτουν και να σχολιάζουν προβληματισμούς, να αναζητούν πληροφορίες και να ανασύρουν γνώσεις, να οργανώνουν διαδικτυακές κοινότητες μάθησης που υλοποιούν ένα κοινό project και που συνεχίζουν να μαθαίνουν και εκτός του εκπαιδευτικού προγράμματος. Παρέχονται εναύσματα για αναστοχασμό και εμπέδωση, παρατίθενται πολλαπλές πηγές μάθησης, προτείνεται το πρότυπο της μάθησης μέσω της πράξης (απάντηση σε ερωτήματα, εκπόνηση ασκήσεων για αυτοαξιολόγηση και εργασιών) και παρέχεται ολοκληρωμένη ανατροφοδότηση στις ασκήσεις και εργασίες που εκπονούνται. Υπό αυτήν την έννοια, η e learning διάσταση των εκπαιδευτικών προγραμμάτων απαιτεί και υποστηρίζεται από:

• κατάλληλα διαμορφωμένο ψηφιακό εκπαιδευτικό υλικό το οποίο αξιοποιεί το μεγαλύτερο εύρος δυνατοτήτων που προσφέρει η ηλεκτρονική μάθηση και παράγεται στη βάση συγκεκριμένων μοντέλων, αξιοποιώντας ποικιλία πηγών και μέσων και εμπεριέχοντας δραστηριότητες που εξασφαλίζουν τη συμμετοχή και την αυτοαξιολόγηση
• εξειδικευμένους ως προς το προφίλ του e-trainer και τις δυνατότητες ηλεκτρονικής μάθησης εκπαιδευτές ενηλίκων
• υποστήριξη (help desk) για την έγκαιρη και αποτελεσματική αντιμετώπιση κάθε είδους προβλημάτων διαχείρισης της ηλεκτρονικής μάθησης